سنتور و هنگ درام دو ساز موسیقی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود هستند. سنتور یکی از سازهای سنتی ایرانی و هنگ درام یک ساز نوین و مدرن است. نت‌خوانی در این دو ساز به دلیل ساختار و نوع صدای متفاوت آن‌ها، تفاوت‌های زیادی دارد. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های نت‌خوانی سنتور و  نت‌خوانی هنگ درام پرداخته و جنبه‌های مختلف آن را تحلیل خواهیم کرد.

 ساختار و ویژگی‌های سنتور

 1. ساختار سنتور

سنتور یک ساز ذوزنقه‌ای شکل است که دارای 72 سیم است. این سیم‌ها به صورت سه‌تایی یا چهار‌تایی روی پل‌های چوبی قرار می‌گیرند. سنتور دارای کلیدهای کوک است که به وسیله‌ی آن‌ها می‌توان سیم‌ها را کوک کرد.

 2. ویژگی‌های صدای سنتور

صدای سنتور به دلیل استفاده از مضراب‌های چوبی و ساختار خاص آن، بسیار شیرین و دلنشین است. هر سیم سنتور توانایی تولید چندین نوت مختلف را دارد که با تغییر مکان مضراب به دست می‌آید.

 ساختار و ویژگی‌های هنگ درام

 1. ساختار هنگ درام

هنگ درام از دو نیم‌کره فلزی تشکیل شده است که بر روی هر نیم‌کره، پدال‌های مختلفی قرار دارند. هر پدال به یک نوت خاص اختصاص دارد. هنگ درام‌ها معمولاً در تنظیمات مختلف کوک می‌شوند و هر تنظیم کوک دارای مجموعه‌ای از نوت‌های خاص خود است.

 2. ویژگی‌های صدای هنگ درام

صدای هنگ درام به دلیل ساختار فلزی آن، بسیار ملایم و آرامش‌بخش است. این صدا به دلیل طراحی منحصر به فرد هنگ درام، دارای طنین و هارمونیک‌های خاصی است که به تولید صدای آرامش‌بخش کمک می‌کند.

 نت‌خوانی در سنتور

 1. خطوط حامل و کلیدها

نت‌خوانی سنتور بر اساس خطوط حامل و کلیدها انجام می‌شود. سنتور معمولاً در کلید سل (Treble Clef) نوشته می‌شود. خطوط حامل شامل پنج خط و چهار فضای بین آن‌هاست که هر کدام به نوت خاصی مربوط می‌شوند.

 2. تشخیص نوت‌ها بر روی سنتور

هر نوت در سنتور به یک سیم خاص مربوط می‌شود. سیم‌ها به صورت زوجی قرار گرفته‌اند و هر زوج سیم به یک نوت خاص اختصاص دارد. برای مثال، سیم‌های سه‌تایی روی خرک‌های سمت چپ به نوت‌های "دو"، "ر"، "می" و سیم‌های چهار‌تایی روی خرک‌های سمت راست به نوت‌های "فا"، "سل"، "لا" و "سی" اختصاص دارند.

 3. تکنیک‌های مضراب‌زنی

مضراب‌زنی تکنیک اصلی نواختن سنتور است که شامل ضربه زدن به سیم‌ها با استفاده از مضراب‌های چوبی است. این تکنیک‌ها شامل ضربات تکی، ترکیبی و متوالی هستند که به تولید صدای متنوع و پیچیده کمک می‌کنند.

 نت‌خوانی در هنگ درام

 1. تنظیمات کوک و نوت‌ها

هنگ درام‌ها معمولاً در تنظیمات مختلف کوک می‌شوند که هر کدام دارای مجموعه‌ای از نوت‌های خاص خود هستند. این تنظیمات می‌توانند شامل تنظیمات دو ماژور، مینور و پنتاتونیک باشند. هر نوت در هنگ درام به یک پدال یا ناحیه خاص روی ساز مربوط می‌شود.

 2. تشخیص نوت‌ها بر روی هنگ درام

برای نت‌خوانی در هنگ درام، ابتدا باید بدانید که هر نوت روی کدام پدال یا ناحیه از هنگ درام قرار دارد. برای مثال، اگر نوت C4 در تنظیمات کوک خاصی روی یک پدال خاص قرار داشته باشد، نوازنده باید بداند که این پدال کجاست و چگونه باید آن را نواخت.

 3. تکنیک‌های نواختن

نواختن هنگ درام شامل ضربات ملایم با دست است. تکنیک‌های نواختن هنگ درام شامل ضربات مستقیم، رول (ضربات سریع و پی‌درپی)، اسلاید (لغزیدن دست روی نوت‌ها) و تپینگ (ضربات سریع با نوک انگشتان) هستند.

 تفاوت‌های اصلی در نت‌خوانی سنتور و هنگ درام

 1. ساختار ساز

*سنتور: سنتور دارای سیم‌های متعدد است که هر سیم می‌تواند چندین نوت مختلف را تولید کند. هر نوت بر اساس موقعیت مضراب بر روی سیم تعیین می‌شود.

هنگ درام: هنگ درام از پدال‌های محدودی تشکیل شده است که هر پدال به یک نوت خاص اختصاص دارد. نت‌خوانی بر اساس موقعیت پدال‌ها و تنظیمات کوک انجام می‌شود.

 2. نوع صدا

سنتور: صدای سنتور شیرین، دلنشین و پویاست و به دلیل استفاده از مضراب‌های چوبی، توانایی تولید صدای متنوعی دارد.

هنگ درام: صدای هنگ درام ملایم، آرامش‌بخش و دارای طنین و هارمونیک‌های خاص است. این صدا بیشتر به موسیقی مدیتیشن و آرامش‌بخش تعلق دارد.

 3. روش نت‌خوانی

سنتور: نت‌خوانی سنتور بر اساس خطوط حامل و کلیدها انجام می‌شود و هر نوت به یک سیم خاص مربوط می‌شود. نوازنده باید محل دقیق نوت‌ها بر روی سیم‌ها را بداند و با مضراب‌زنی دقیق آن‌ها را اجرا کند.

هنگ درام: نت‌خوانی هنگ درام بر اساس تنظیمات کوک و موقعیت پدال‌ها انجام می‌شود. هر نوت به یک پدال خاص روی ساز مربوط می‌شود و نوازنده باید بداند که این پدال کجاست و چگونه باید آن را نواخت.

 4. تکنیک‌های نواختن

سنتور:* تکنیک‌های نواختن سنتور شامل مضراب‌زنی، ترکیب ضربات تکی و ترکیبی، و تغییر دینامیک صدا است.نوازنده با استفاده از مضراب‌های چوبی و تغییر مکان آن‌ها بر روی سیم‌ها، صداهای متنوع و پیچیده‌ای ایجاد می‌کند.

*هنگ درام: تکنیک‌های نواختن هنگ درام شامل ضربات مستقیم، رول، اسلاید و تپینگ است. نوازنده با استفاده از دست‌ها و ضربات ملایم، صدای ملایم و آرامش‌بخشی تولید می‌کند.

 تمرینات و تکنیک‌های نت‌خوانی

 تمرینات سنتور

1. تمرین با نت‌های ساده: ابتدا با نت‌های ساده و قطعات آشنایی مانند ملودی‌های معروف یا قطعات کلاسیک تمرین کنید. نت‌ها را روی خطوط حامل بخوانید و سپس آن‌ها را روی سیم‌های سنتور اجرا کنید.

2. تمرین تکنیک‌های مضراب‌زنی: با تمرین تکنیک‌های مختلف مضراب‌زنی مانند ضربات تکی، ترکیبی و متوالی مهارت‌های خود را بهبود بخشید.

3. تمرین تغییر دینامیک: با تمرین تغییر دینامیک صدا، توانایی خود را در تولید صداهای متنوع و پیچیده افزایش دهید.

 تمرینات هنگ درام

1. تمرین با تنظیمات کوک مختلف: با تنظیمات مختلف کوک هنگ درام تمرین کنید تا با نوت‌ها و صداهای مختلف آشنا شوید. سعی کنید نت‌ها را روی پدال‌های مختلف تشخیص دهید و آن‌ها را به درستی اجرا کنید.

2. تمرین ملودی‌ها: با تمرین ملودی‌های ساده شروع کنید و سپس به ملودی‌های پیچیده‌تر بپردازید. از نت‌های پایه استفاده کنید و ترکیب‌های مختلفی ایجاد کنید.

3. تمرین ریتم‌ها:* با تمرین ریتم‌های ساده و تکراری شروع کنید و سپس به ریتم‌های پیچیده‌تر بپردازید. ترکیب ضربات مختلف را تمرین کنید و سعی کنید ریتم‌های جذاب و متنوعی ایجاد کنید.

نت‌خوانی در سنتور و هنگ درام به دلیل تفاوت‌های ساختاری و نوع صدا، تفاوت‌های زیادی دارد. در سنتور، نت‌خوانی بر اساس خطوط حامل و کلیدها انجام می‌شود و هر نوت به یک سیم خاص مربوط می‌شود. تکنیک‌های نواختن سنتور شامل مضراب‌زنی و تغییر دینامیک صدا است. در هنگ درام، نت‌خوانی بر اساس تنظیمات کوک و موقعیت پدال‌ها انجام می‌شود و هر نوت به یک پدال خاص روی ساز مربوط می‌شود. تکنیک‌های نواختن هنگ درام شامل ضربات ملایم با دست است.

تمرینات منظم و مستمر در هر دو ساز می‌تواند به بهبود مهارت‌های نت‌خوانی و نواختن کمک کند.

منبع : https://viola-music.com